Trong không gian chùa Việt (Bắc Bộ), từ kiến trúc, bài trí, tượng thờ, pháp khí, cho đến cây cối được trồng trong di tích lịch sử đều ẩn chứa những cấu tứ sâu sắc bởi ý nghĩa sâu sắc minh triết của Phật giáo hòa quấn với mong vọng mong mùa của người Việt. Nếu bố cục ngôi miếu theo kiểu“nội Công nước ngoài Quốc”là hình thức phổ biến hơn hết thì nhìn toàn diện chùa gồm một điện bái hình chữ“Công”, một hàng hành lang bao bọc ba mặt với một sảnh rộng. Quần thể trung chổ chính giữa là năng lượng điện thờ Phật của chùa, thông thường bao hàm ba căn nhà nằm tiếp nối nhau, lần lượt là Tiền con đường – Thượng điện – nhà Tổ, đơn vị Mẫu…
Bài trí tượng Phật trong tòa Tiền con đường (nhà Bái đường)
Ban Đức Ông ở phía bên trái tòa tiền đường, tượng có y phục theo lối võ quan, mặt đỏ, râu đen, hai bên tượng Đức Ông tất cả hai vị thị giả. Truyện xưa vẫn kể: Đức Ông là vị trưởng giả, thuộc cái Bà La Môn (Bharata) tên là Tu đạt cấp cho Cô độc. Ông là bạn đã sử dụng gạch kim cương để lát vườn của thái tử Kỳ Đà mà xây nên vườn Lộc Uyển – vườn Nai – là nơi Đức mê thích Ca giảng đạo với tăng đoàn học tập, nơi những vị Vương, Bà La Môn, trưởng giả, chúng sinh mang lại tham vấn Đức mê thích Ca. Chắc rằng vì công đức ấy nhưng Đức Ông được thờ ngơi nghỉ vị trí trang trọng bên Phật điện. Lúc vào chùa, trước tiên, du khách nên vào lối mặt phải, để lễ trước ban Đức Ông, lẹo tay hình búp sen, xin phép vào lễ Phật bởi vì ngài đó là người kiểm soát và điều hành tâm cầm của chúng sinh cho lễ chùa, cho với Phật… Lễ Phật chỉ việc đồ lục cúng (hương, hoa, đăng – nến, trà, quả, thực), không dưng tiền vàng, vật dụng mặn, đồ vật mã… Tiền đặt trong miếu là ngân sách chi tiêu dầu đèn, tu bổ di tích lịch sử và nuôi bọn chúng tăng, không đặt tiền lên ban thờ, đĩa lễ mà bỏ vào hòm công đức ngơi nghỉ ban chính. Nếu ném tiền lên ban Phật, gài vào tay, thân tượng Phật, Thánh là bất kính, vừa trái với giáo lý nhà Phật vừa dễ làm tiền cháy, rơi, bẩn.
Bạn đang xem: Các tượng phật trong chùa
Ban Thánh hiền hậu ở bên bắt buộc tòa tiền đường, tượng mang áo cà sa vàng, team mũ Liên hoa Thất Phật, chân dung hiền hậu hòa, tươi tắn, lân cận có nhì vị thị giả. Thánh nhân từ là giải pháp gọi dân gian – đây là A Nan Đà dịch nghĩa là hoan hỉ (anh chúng ta và cũng là đệ tử lắp thêm hai của Đức mê thích Ca Mâu Ni). Truyện rằng: A Nan Đà thuộc loại dõi Bà la Môn, hoàng gia triều vua Tịnh Phạn. Ngài được ca ngợi là đệ độc nhất Đa văn thánh giáo (Người nghe các lời dạy dỗ của Đức mê thích Ca Mâu Ni), là bạn đã cùng rất tăng hòa hợp tập bom tấn của Phật sau khoản thời gian ngài tịch diệt. Trong một lần khất thực, chạm mặt người đàn bà yêu bản thân say đắm, ngài đã vượt qua mối tình lứa đôi cùng xin với Đức mê thích Ca mang lại nàng này được xuất gia, phát vai trung phong từ bi thương yêu toàn nhân loại, từ kia trong Tăng đoàn mở ra hàng Ni (Sư nữ).
Tượng chén bộ Kim Cương: Là vị phiếm thần, gồm tám pho tượng đứng phía 2 bên gian tiền mặt đường làm không khí tăng góp thêm phần uy nghiêm. Những tượng đều mặc áo cạnh bên trụ, nón kim khôi, đi hia, nỗ lực binh khí song dáng đứng theo những thế tấn, rứa tay khác nhau thể hiện tinh thần gan dạ và cương cứng quyết. Theo nhà phân tích Trần Lâm Biền: “Kim cương thể hiện cho trung tâm trong sáng, không hủy hoại, kiên định trong tu hành hay phù hộ Phật pháp nên gọi là Kim cưng cửng Hộ pháp, áo quần này là áo nhẫn nhục hay còn được gọi là áo tùy hình phòng lại ba mũi thương hiệu độc tham, sân, say đắm (tham lam, rét giận cùng ngu tối)”. Ở chùa Việt Bắc Bộ, tượng Kim cưng cửng Hộ pháp luôn luôn thể hiện nay dưới hình dạng võ tướng, có lẽ để miêu tả tinh thần dũng mãnh hay chứa đựng lòng tôn kính những vị anh hùng dân tộc? bộ tượng này ở chùa Tây Phương (Hà Nội) tương đối mực thước, phương pháp thể hiện khéo léo, dáng vẻ hoạt, bốn thế sinh động; bộ tượng ở miếu Mía (Hà Nội) lại có vẻ dân gian, khuôn phương diện giống bạn thực, gồm cảm xúc…
Sơ đồ sắp xếp tượng Phật tại chủ yếu điện
Chính năng lượng điện hay Tòa Thượng điện còn được gọi là Tam bảo hay Đại hùng Bảo điện. Chính điện bao giờ cũng là vị trí trung tâm của sự thờ cúng trong chùa. Ở đây có không ít lớp bàn thờ làm thành nhiều bậc từ bỏ cao xuống thấp. Vị trí những tượng được đổi khác linh hoạt theo từng chùa. Và đắc đạo của đức Phật, đồng thời biểu lộ các triết lý của đạo Phật. Nghĩa của Đại hùng: chiến hạ nhân mang anh, chiến thắng kỷ đưa hùng (thắng được mình mới là bậc đại hùng).
Lớp trang bị nhất: cỗ tượng Tam chũm Phật
Là tầng bên trên cùng gần kề vách, trên cùng là tượng Tam thế, tên không thiếu là Tam nuốm tam thiên Phật nghĩa là tía nghìn vị Phật thời vượt khứ, hiện nay tại, tương lai, trong số đó Thiên (ngàn) là con số phiếm chỉ không đếm được. Cỗ tượng này gồm ba pho, thông thường có một dáng thông thường là ngồi kết già, sự khác nhau chỉ là các dáng tay kết ấn, bên trái là vượt khứ thế, bên nên là Vị lai thế, trọng tâm là hiện tại thế. Bố tượng Tam chũm có kích thước và dáng vẻ giống nhau, đỉnh đầu có gồ giết mổ nổi cao như búi tóc, tóc xoắn ốc, tai dài, ngực bao gồm chữ vạn (卍), mình bao gồm sắc hoàn kim sáng sủa rực, khía cạnh nguyệt. Cha pho tượng Tam cố kỉnh được để ngồi bên trên tòa sen.
Lớp thiết bị hai: bộ tượng Di đà tam tôn
Bộ tượng Di đà tam tôn (còn gọi là “Tây phương tam thánh”) tất cả tượng Phật A Di Đà làm việc giữa. Nhị tượng còn lại là nhì vị thị mang giúp vấn đề cứu cố gắng cho Phật A Di Đà buộc phải thường được tạc hình dáng đứng chầu bên cạnh. Tượng ý trung nhân Tát Quán nắm Âm ở phía bên trái và tượng tình nhân Tát Đại vắt Chí ở bên phải. Tượng Phật A Di Đà thường xuyên có kích cỡ lớn hơn các tượng khác.
Trong đó, Phật A Di Đà ở giữa trình bày tám tính (bát đại), phân thân biểu lộ thành Quan nỗ lực âm người yêu tát phía bên trái (bốn tính ở trong từ trung khu là đại từ, đại bi, đại hỉ, đại xả) cùng Đại chũm chí tình nhân tát bên yêu cầu (bốn tính nằm trong trí tuệ là đại hùng, đại lực, đại trí, đại dũng). Cỗ “Di Đà tam tôn” được đặt tại tầng thứ hai nhằm tỏ ý là mặc dù các ngài nghỉ ngơi cõi rất lạc nhưng vẫn có duyên và gần cận với cõi Sa bà này, thân cận với chúng sinh.
Lớp thiết bị ba: bộ tượng Hoa Nghiêm Tam Thánh
Tượng Hoa Nghiêm Tam Thánh là tượng Phật yêu thích Ca Mầu Ni (còn điện thoại tư vấn là say đắm ca giáo chủ) ngồi thân với tượng người thương Tát Văn Thù Sư Lợi ở phía trái và tượng nhân tình Tát Phổ Hiền ở mặt phải. Thích Ca ngồi bên trên tòa sen, còn Văn Thù và Phổ hiền đức đứng trên tòa sen.
Ở lớp thứ tía ấy có tương đối nhiều chùa có tác dụng tượng đức đam mê Ca Mầu Ni ngồi cầm cố hoa sen thường gọi là bộ tượng Niêm Hoa Vi Tiếu. Ca Diếp (tượng sắc nét mặt già hơn) là người đứng đầu trong những đệ tử của Phật mê thích Ca, tu theo phép tu khổ hạnh. Ngài làm rõ giáo lý của Phật hơn cả nên những lúc Phật say mê Ca sắp viên tịch tất cả truyền lại đến Ca Diếp y chén (áo cà sa với bát) để biểu hiện ý nghĩa trao lại đạo thống. Ca Diếp được xem là tổ đầu tiên của phái Thiền Tôn. A Nan Đà, cũng call ngắn là A nan (tượng có nét mặt trẻ em hơn) là em chúng ta Phật thích Ca, ngài xuống tóc theo Phật. Theo tởm sách, A nan đà là người rất nhẫn nhục, tận tâm phụng sự đức Phật, là Tôn giả khét tiếng với trí nhớ khác thường về rất nhiều lời Phật dạy. Ngài được Ca diếp truyền y chén bát cho làm cho tổ thiết bị hai của phái Thiền Tôn.
Xem thêm: Mua Online Bình Giữ Nhiệt Cao Cấp Nhất, Mua Online Bình Giữ Nhiệt Giá Cực Tốt
Ngoài ra những chùa theo Phật Giáo Bắc Tông còn thờ bộ Tuyết đánh Tam Thánh gồm bao gồm tượng Tuyết Sơn diễn tả Phật thích hợp Ca Mâu Ni trong thời kỳ tu khổ hạnh bên trên núi Tuyết đánh với thân hình bé gò, chỉ gồm da bọc xương. Hai bên là nhị vị tôn trả trợ thủ Ca Diếp và A Nan Đà.
Lớp đồ vật tư: Tượng Tuyết Sơn
Tượng Tuyết Sơn tế bào tả quy trình bảy năm tu khổ hạnh không tìm được đạo lý của Đức yêu thích Ca trong núi Hymalaya. Tạo biểu tượng khắc khổ, đầu nhô lên hình sọ, đôi mắt trũng sâu, chân tay gầy guộc, hiện rõ những đốt xương. Cùng với tượng này rất có thể thấy rõ chuyên môn giải phẫu khung hình người của cha ông khá vững vàng. Các nếp quần áo đổ dồn xuống dưới, như tăng vẻ tiều tụy của tượng, mà lại vẫn nhận thấy sự suy tư thanh thản trong ánh nhìn xa xăm và body toàn thân tĩnh tại, nhàn rỗi như ông già người việt ngồi chờ mát. Tượng này ở chùa Tây Phương tương đối thành công, cấu tạo từ chất gỗ che sơn, tiêu bạn dạng của tượng còn có ở miếu Thầy, chùa Trăm Gian.
Lớp thiết bị năm: cỗ tượng Di Lặc tam tôn
Bộ tượng Di Lặc tam tôn, mặc dù có quy mô nhất Phật nhị người thương tát tuy nhiên ở từng chùa lại có sự không giống nhau. Ở miếu Tây Phương, bộ tượng này còn có niên đại thời Tây tô với phật di-lặc ngồi giữa, phía 2 bên là Đại Diệu Tường người thương tát và Pháp Hoa Lâm người thương tát. Ở một vài chùa khác thì phía 2 bên là Đại Hạnh Phổ Hiền người yêu tát với Văn Thù Sư Lợi ý trung nhân tát, khi thì vào hình tướng nữ, cưỡi mãnh thú (voi và sư tử), lúc thì trong hình tướng tá tăng nhân như ở miếu Hòe Nhai (Hà Nội), khi là nhì vị tình nhân tát núm hoa sen tốt pháp khí như ở miếu Bà Đá.
Lớp trang bị sáu: Tòa Cửu Long
Tòa Cửu Long sống giữa, bên trái là Phạm Thiên và bên đề nghị là Đế Thích. Tòa Cửu Long được xây đắp theo tích say đắm Ca sơ sinh – 1 trong những bốn tích quan trọng trong đời Phật (đản sinh, xuất gia, thành đạo với viên tịch). Trung trung khu là Thái tử vớ Đạt Đa đản sinh trong ngoại hình chú nhỏ bé mũm mĩm cơ mà vẻ mặt nghiêm trang, tay chỉ lên trời, tay chỉ xuống đất. Xung quanh gồm chín con rồng links tạo thành một hình khum, phía phía phương diện ra ngoài, mô tả những tầng trời, trên đó có những vị Phật ngồi kết già, các vị người yêu tát, Kim cương cứng Hộ pháp, các nhạc sĩ thiên thần… cũng có khi đài Cửu Long được điêu khắc theo chủ thể là tứ sự kiện quan trọng của Phật ưa thích Ca như ở chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang).
Tượng phái mạnh Tào, Bắc Đẩu:
Phía trước tòa Cửu Long còn tồn tại tượng phái nam Tào (mũ đỏ, áo quần đỏ, mặt đỏ), Bắc Đẩu (mũ đen, quần áo đen, khía cạnh đen). Sự xuất hiện thêm hai vị tinh quân này trên Phật điện là vì tư duy dân gian. Gồm chùa cúng đủ bốn vị phù trợ tòa Cửu Long như chùa Mía, miếu Tây Phương, gồm chùa chỉ bao gồm hai vị vua trời như chùa Bối Khê (Hà Nội). Tứ vị này có nơi được thay bằng tượng tứ người tình tát như nghỉ ngơi chùa bút Tháp, tạo thành hình tướng phái nữ trong dáng vẻ đứng. Ở chùa Mía, tứ người yêu tát đứng ở phía 2 bên Phật điện, phía gian ngoài. Ở chùa Dâu (Bắc Ninh), tứ người yêu tát đứng trong gian bái Đức Pháp Vân, Pháp Vũ.
Tượng Thập điện Diêm vương:
Hai bên Phật điện còn có tượng Thập năng lượng điện Diêm vương cai quản mười cửa điện. Chế tác hình các vị này theo lối Hoàng đế, nón Bình thiên, áo cổn, đi hia, tay vắt hốt ngồi bên trên ngai. Ở chùa Bối Khê, cỗ tượng Thập điện có giá trị nghệ thuật cao với trang âu phục trí họa tiết khá tỉ mỉ, nón Bình thiên bao gồm rèm châu khá sệt sắc. Miếu Mía, chùa Ninh Hiệp đều phải có bộ Thập năng lượng điện được tạc theo lối dân gian. Cỗ Thập điện chùa Dâu lại mang chân dung hơi thanh thoát, lối vẽ râu tượng trưng. Đặc biệt, đề tài này còn được biểu đạt dưới dạng tranh gỗ mô tả cả cảnh xử án như bộ tranh Thập năng lượng điện ở chùa Trăm gian.
Khi tra cứu hiểu ý nghĩa sâu sắc và sự tích các bộ tượng, chúng ta nhận thấy sự trang trí tượng trong chùa Việt được dụng cụ bởi triết mỹ Phật giáo, vừa trình bày sự uy nghi của đạo Phật, tạo nên cái thiêng văn hóa, vừa có thái độ trung tâm tình, chia sẻ trăm đắng nghìn cay vì tượng Phật giáo Việt thật sát với hình tướng mang cốt cách bạn Việt. Bà mẹ Việt trong hình tượng Quan âm người thương tát, ông già Việt ngồi chờ mát thong dong trong tượng Đức ham mê Ca Mâu Ni, tượng Hộ pháp Kim cưng cửng thì lớn lớn, như biểu hiện sức mạnh mẽ của những anh hùng quật khởi.
